2 kwietnia, w dniu 18. rocznicy śmierci Karola Wojtyły, którego odejście było wielkim, społecznym przeżyciem, zapraszamy do rozmowy o najważniejszych wymiarach naszej egzystencji. Świadectwo ostatnich dni życia papieża jest bowiem wciąż aktualne i może być dla każdego z nas żywe oraz pełne treści w wielu kontekstach: psychologicznym, aksjologicznym, duchowym i wspólnotowym.
Udostępnione materiały wieloaspektowo prezentują tematy dialogu, prawdy i pojednania. Zachęcamy do:
- obejrzenia filmu przygotowanego na podstawie rozmów zarchiwizowanych w ramach portalu jp2online.pl,
- wysłuchania podcastu „Słuchając drogi”
- oraz do lektury artykułu Sebastiana Dudy.
Dialog, prawda i pojednanie
Brak dialogu zamyka nas na siebie. Sprawia, że o wiele trudniej jest nam poruszać się we współczesnym świecie, gdyż to właśnie dialog, spotkanie z drugim człowiekiem pozwala nam zrozumieć siebie i innych, dojść do porozumienia, zmieniać się i rozwijać.
Dialog to bardzo pojemne pojęcie. Może nawet nie da się go zdefiniować. Na pewno jednak nie da się go sprowadzić do rodzaju komunikacji – to nie jest zwykła rozmowa, proste przekazywanie i odbieranie zrozumiałych treści. Jest on raczej wewnętrzną postawą, w której jedna osoba spotyka się z drugą, a każda z nich jest otwarta na poszukiwanie prawdy. Prawdy, którą odkrywamy często właśnie w dialogu.
„«Wszyscy ludzie pragną wiedzieć», a właściwym przedmiotem tego pragnienia jest prawda” – przypominał Jan Paweł II, powołując się przy tym na słowa Arystotelesa i mądrość starożytnej greckiej filozofii. W naszych czasach, kiedy prawda jest nierzadko sprowadzana do subiektywnej pewności czy praktycznej użyteczności, kiedy coraz częściej posługujemy się pojęciem postprawdy, obserwuje się silną tęsknotę za Prawdą. Jedynie bowiem ona może być drogą do pojednania między zwaśnionymi stronnictwami politycznymi, narodami czy grupami społecznymi.
Pojednania trzeba nam dziś jak nigdy dotąd. Spór polityczny dzieli naszą wspólnotę na zwalczające się obozy, które chcą wykazać swoją wyższość, siłę, dominację. Wrogość rozbija relacje międzyludzkie, wprowadza dysharmonię w życiu publicznym. Jedną z najgorszych konsekwencji takiego stanu rzeczy jest uprzedmiotowienie osób, z którymi się nie zgadzamy i wyłączanie ich z grona naszej wspólnoty, a także odrzucenie możliwości pojednania. Na szczęście w dziejach naszego kraju można wskazać działania podejmowane przez wiele osób, w tym Jana Pawła II, na rzecz pojednania pomimo tragicznych doświadczeń i wynikających z nich podziałów, czego przykładem jest pojednanie polsko-niemieckie czy dokonujące się na naszych oczach pojednanie polsko-ukraińskie. Pojednanie ma też bardzo ważny wymiar indywidualny. Ile z naszych sporów, kłótni i polemik ma źródło w braku pogodzenia się z samym sobą i swoim miejscem w świecie? Ile waśni i krzyków ma zagłuszyć nasz wewnętrzny chaos?
Patrząc na to, co dzieje się wokół nas, na temperaturę dyskusji, na radykalność sporów dostrzegamy, że umiejętność dialogowania nakierowanego na prawdę staje się współcześnie koniecznością. Bardzo ważne jest, byśmy potrafili wzajemnie się rozumieć, byśmy wiedzieli, czym jest mądry dialog i jak go zainicjować oraz prowadzić. Bez założeń, uprzedzeń, stereotypów, ukrytych oczekiwań i pragnień. Ludzie zawsze bardzo chętnie przekonują innych do swoich racji, wykazują błędy w argumentacji rozmówcy czy zwalczają niewłaściwe – w ich mniemaniu – opinie. To sprawia, że stają się dla siebie nawzajem wrogami lub w najlepszym wypadku przeciwnikami, zamiast być równoprawnymi partnerami. W dialogu jednak nie musimy niczego udowadniać, bronić czy do czegoś przekonywać. Powinniśmy starać się nawzajem zrozumieć, ponieważ dialog – jak pisał ks. Józef Tischner – to budowanie wzajemności.
