Zespół socjologów Centrum Myśli Jana Pawła II przygotował raport "Wartości Polaków, a dziedzictwo Jana Pawła II – 2007-2012". W pracach zespołu wzięli udział m. in. prof. Krzysztof Koseła i dr Barbara Fedyszak-Radziejowska.
Publikowany raport jest kolejnym etapem programu badań społecznych realizowanego przez Centrum Myśli Jana Pawła II. Kwestionariusz badawczy został przygotowany przez zespół wybitnych socjologów. Dzięki temu, że respondentom zostały zadane te same pytania co w poprzednich badaniach polskich (badania CBOS i TNS OBOP) i obcych (m.in. World Values Survey, European Values Survey, Europan Social Survey) mogliśmy śledzić trendy zmian.
Realizację badania przeprowadziła firma CBOS w styczniu br. Dane zbierano drogą indywidualnych wywiadów kwestionariuszowych w technologii CAPI na tysiącosobowej próbie adresowo-losowej random route Polaków w wieku co najmniej 15 lat.
Niniejszy komunikat to pierwsza poważniejsza i bardziej całościowa przymiarka do oddania skomplikowanej rzeczywistości, którą ukazały wyniki badania opartego na niezwykle rozbudowanym kwestionariuszu.
Dr Barbara Fedyszak-Radziejowska przedstawia hierarchię wartości Polaków, koncentrując się na stosunku do rodziny, która zdecydowanie najczęściej (92% wskazań) traktowana jest przez Polaków jako „bardzo ważna”. Pisze również o zwrocie obserwowanym w kwestii bezwarunkowego poparcia dla rozwodów, od którego odchodzą zwłaszcza młodsi badani.
Przedstawia również zmiany poglądów Polaków nt. kwestii ochrony życia ludzkiego od poczęcia do naturalnej śmierci (poparcie dla której deklaruje 80% badanych), wskazując na to, że Polacy nie uważają trudnej sytuacji materialnej lub wolności wyboru za argumenty mogące podważyć szacunek dla wartości życia. Jedynym istotnym argumentem, kiedy byliby skłonni odejść od bezwzględnej zasady ochrony życia ludzkiego, jest współczucie w przypadku nieznośnego cierpienia człowieka.
Prof. Krzysztof Koseła pokazuje powolne i niejednoznaczne co do kierunku przemiany moralności Polaków – z jednej strony zgodne z moralnością nauczaną przez Kościół (i m.in. Jana Pawła II), jak np. do większej aprobaty dla gotowości do przebaczania win albo w sprzeciwie wobec adopcji dzieci przez pary homoseksualne z drugiej strony jej przeciwne, jak np. przy wzroście akceptacji wspólnego zamieszkiwania przez narzeczonych przed ślubem.
Pisze również o pamięci pontyfikatu Papieża, który zdaniem 94% Polaków jest dla nich autorytetem, i który wg 62% Polaków wpłynął na ich życie – w tym o tym, że pamięć ulega powolnym przemianom w związku z wkraczaniem w świadome i dorosłe życie Polaków, którzy Jana Pawła II znają już tylko w sposób zapośredniczony – przez opowieść członków rodziny, mediów, szkoły, czy Kościoła.
Agnieszka Dobrzyńska porównuje opinie Polaków nt. przekazu Kościoła i mediów w różnych sferach życia – w tym, że obok sfery duchowości, w której Polacy przyznają palmę pierwszeństwa Kościołowi, są i takie sfery – jak rodzinna czy moralna, gdzie niemała część Polaków jest skłonna uznać, że ani odpowiedzi, jakie daje Kościół, ani media nie są dla nich w pełni przekonywujące.
Opisuje również kwestię kapitału społecznego Polaków – m.in. wskazując na wyraźny istotny statystycznie związek między wiarą badanych oraz zaufaniem do innych a świadczeniem nieodpłatnej pomocy na rzecz dobra wspólnego.
