Religia, polityka, tragedia
dr Dariusz Karłowicz
Czy dla współczesnych dziedziców oświecenia istnieje skandal większy od próby łączenia religii i polityki? Autonomia polityki i apolityczność religii – to ideały, które wydają się nie wymagającą uzasadnienia oczywistością. Skąd zatem nieustanne problemy? Zacofanie? Bezwład tradycji? Brak wiedzy? Zła wola? Dlaczego polityka sięga po religijne formy? Dlaczego szuka wsparcia religijnej tradycji? Dlaczego korzysta z autorytetu Kościoła? Dlaczego tak często sugeruje odwołanie do czegoś co ją przekracza? Czy chodzi wyłącznie o instrumentalizację religijnego sentymentu, który pozwoli zyskać życzliwość wyborców, albo o pragmatyczną współpracę z instytucjami wspierającymi struktury moralności publicznej? A może jednak idzie o sprawę dużo głębszą – o problem braku fundamentów – o niemożliwą do przezwyciężenia prowizoryczność tego, co polityczne? O problem źródeł, celów i spoiwa – a więc o kwestię zasadniczej NIE autonomiczności wspólnoty politycznej.
Idea autonomii polityki tak rozgościła się w naszym myśleniu, że zapominamy że status dogmatu posiada wyłącznie dla niewielkiego skrawka świata, i to na przestrzeni stosunkowo krótkiego okresu własnej historii. Jeśli wyrwać się z hipnotycznego transu, który organizują słowa postęp-zacofanie można odkryć, że również w Europie inaczej podchodzono do tej kwestii. Warto pomyśleć czy próba rozdzielania religii i polityki nie jest zaklinaniem rzeczywistości? Dlaczego? Bo opiera się na fałszywych przesłankach dotyczących ludzkiej natury. Czy znaczy to, że poszukujemy argumentów na rzecz państwa wyznaniowego? Nic bardziej błędnego. Państwo wyznaniowe nie jest jedyną alternatywą dla koncepcji całkowitego rozdziału. Życie polityczne toczyło się i toczy bezpiecznym dystansie od obu tych niebezpiecznych skrajności. Wystarczy rozejrzeć się wokół. Wystarczy zajrzeć do klasyków.
Odpowiedzi na nasze pytania chciałbym szukać u greckich źródeł – w teologii polityki dyskutowanej w Atenach V wieku – dyskusji którą możemy rekonstruować na podstawie sztuk granych na scenie teatru Dionizosa. Wierzę, że w tekstach tragików Ajschylosa, Sofoklesa, Eurypidesa znaleźć można fundamentalne odpowiedzi mówiące o związkach religii i polityki. Odpowiedzi na pytania stawiane w perspektywie bosko-ludzkiej tragedii, ze świadomością, że mówimy o sprawie życia i śmierci, sprawie od której zależy trwałość, los i pomyślność państwa. Zapraszam do tej przygody.
✦ Terminy spotkań ✦
Czwartek: 23 II, 8 III, 22 III, 5 IV, 19 IV, 26 IV, 10 V, 24 V, 31 V
godz,: 17:00 – 20:00
Dariusz Karłowicz – filozof, publicysta. Wraz z Markiem A. Cichockim założył i wydaje rocznik filozoficzny „Teologia Polityczna”. Publikował w prasie codziennej i czasopismach, m. in. w „Znaku”, „Więzi”, „Tygodniku Powszechnym”, „Życiu” i „Rzeczpospolitej”. Związany ze środowiskiem krakowskiego Ośrodka Myśli Politycznej, jest członkiem Klubu Przyjaciół i Sponsorów OMP. Zasiada w Radzie Powierniczej Muzeum Powstania Warszawskiego. Był członkiem rady programowej kwartalnika „First Things – edycja polska”. Współtwórca Fundacji Świętego Mikołaja, przekształconej z działającej wcześniej nieformalnie Agencji Świętego Mikołaja. Obecnie pełni funkcję prezesa zarządu Fundacji. Jest również współautorem organizowanych przez Fundację społecznych kampanii reklamowych. Od 2006 razem z Markiem Cichockim i Dariuszem Gawinem prowadzi seminarium filozoficzne na Uniwersytecie Warszawskim. Od stycznia 2007 do czerwca 2010 roku wspólnie z Markiem Cichockim i Dariuszem Gawinem prowadził w TVP Kultura program Trzeci punkt widzenia.Absolwent studiów filozoficznych na Akademii Teologii Katolickiej. W 1997 uzyskał w Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk stopień doktora filozofii. W trakcie studiów doktoranckich w PAN pracował równolegle jako copyrighter w firmach reklamowych. W latach 1992-1999 był dyrektorem kreatywnym w agencjach Market Link i Data Studio. W 1999 został dyrektorem ds. marketingu w Towarzystwie Ubezpieczeniowym Allianz. Za książkę Koniec snu Konstantyna otrzymał w 2005 Nagrodę im. Andrzeja Kijowskiego. W 2007 za wkład w rozwój myśli filozoficznej i politycznej oraz czynną pomoc chorym i potrzebującym otrzymał nagrodę Feniksa od Związku Polskich Kawalerów Maltańskich.
ZAPRASZAMY!
