Kto biłby się za Warszawę w 2022 roku: student czy kibic Legii? Skąd rosnąca popularność wstępowania do Wojsk Obrony Terytorialnej? 9 sierpnia o godzinie 17:00 w Muzeum Powstania Warszawskiego prof. Jerzy Eisler, dr Izabela Mrzygłód i Jan Ołdakowski rozmawiali o patriotyzmie z pogranicza walki . Współorganizatorem debaty „WSTAŃ I WALCZ!” było Muzeum Powstania Warszawskiego. To kolejne spotkanie w ramach projektu „DWA KOLORY – MIĘDZY BUNTEM A POSŁUSZEŃSTWEM”, podczas którego organizatorzy zachęcają do refleksji nad współczesnymi obliczami patriotyzmu.
Zachęcamy do obejrzenia nagrania debaty.
W kontekście sierpniowej rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego oraz wojny za naszą wschodnią granicą zaproszeni goście zastanawiali się, w jaki sposób rozumiemy i jak realizujemy dziś powinność obrony ojczyzny.
„Patriotyzm wypracowuje każdy człowiek sam w sobie, poprzez swoje gesty, dokonania i zaniechania” – podkreślał podczas debaty prof. Jerzy Eisler. Zwrócił również uwagę na to, że heroizmu można wymagać wyłącznie od siebie „ponieważ w przeciwnym razie stajemy się rzeźnikami posyłającymi na śmierć”. Odnosząc się do pytań o sens Powstania Warszawskiego podkreślił, że jego wybuch wynikał z konieczności „walki o Polskę, a nie o Warszawę”.
Jan Ołdakowski na pytanie Michała Szułdrzyńskiego o podobieństwo między Powstańcami Warszawskimi, a walczącymi dzisiaj Ukraińcami powiedział o dwóch silnych analogiach. Po pierwsze Warszawiacy i Ukraińcy to dwie grupy ludzi, na które system totalitarny wydał wyrok. Po drugie zestawiamy tu doświadczenie dwóch nowoczesnych wojen – bo Powstanie Warszawskie okazało się bardzo nowoczesne, jak na swoje czasy, ze względu na znaczenie również postaw pozażołnierskich. Zwrócił uwagę na postać Mirona Białoszewskiego, osób budujących barykady, przebijających się przez kanały, ale również na modlące się staruszki. To był inny, ale równie potrzebny sposób walki, który „budował moralną siłę”. Podobnie ukraińska wojna to trzy stopnie walczących: żołnierze, wolontariusze i centra logistyczne, w których też pracują wolontariusze.
Dr Izabela Mrzygłód zauważyła, że „pytanie o sens walki tworzy fałszywą dychotomię, które nie przystaje do współczesnej wojny i współczesnego społeczeństwa”. Wojna w Ukrainie pokazuje nowy sposób walki, bez podziału na „bić się czy nie bić”. Można nie mieć umiejętności, by sięgnąć po broń, ale mieć inne przydatne możliwości i predyspozycje. „Fenomen Powstania Warszawskiego polega na tym, że na jego zapleczu ujawniły się struktury państwa, pomocy społecznej, cała mnogość gazet prezentujących różne poglądy. To pokazuje, że można bronić swojego kraju, nie tylko walcząc z bronią w ręku” – podkreśliła. Także na Ukrainie ważne są zarówno działania na froncie, jak i np. walka z dezinformacją, w której mogą wziąć udział informatycy czy organizacje społeczne. Tego możemy się uczyć zarówno od powstańców, jak i teraz od Ukraińców.
Debata „WSTAŃ i WALCZ” była trzecią debatą z cyklu spotkań w ramach „DWA KOLORY. MIĘDZY BUNTEM A POSŁUSZEŃSTWEM” będących rozbudowaną, wielopłaszczyznową refleksją nad postawami Polaków w kontekście patriotyzmu, rozumienia historii, ale przede wszystkim kształtowania nowej, polskiej rzeczywistości.
WSPÓŁORGANIZATOR: Muzeum Powstania Warszawskiego.
PARTNERZY: Warszawskie Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń, Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego.
PATRONI MEDIALNI: Rzeczpospolita, PLUS-MINUS, TVP Kultura, TVP Polonia, Więź, Radio Wnet, wSieciHistorii, Nowy Obywatel.
Sfinansowano ze środków Fundacji PZU.
Dofinansowano ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach programu „Patriotyzm Jutra”.
