12 września w Pawilonie Europejskiego Roku Wolontariatu miała miejsce konferencja połączona z warsztatami dla dziennikarzy pt.: „Wolontariat. Jak o nim mówić i pisać”. Zorganizowało ją Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej oraz Fundacja Dobra Sieć. Wśród występujących był Norbert Szczepański, dyrektor Centrum Myśli Jana Pawła II.
Spotkanie otworzyło wystąpienie poświęcenie wolontariatowi Radosława Mleczki, podsekretarza stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej. Mini debatę oksfordzką poprowadził Krzysztof Więckiewicz, Dyrektor Departamentu Pożytku Publicznego Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, a wzięli w niej udział przedstawiciele największych organizacji pozarządowych, środowiska naukowego, przedstawiciel biznesu oraz strony publicznej oraz praktycy, na co dzień zajmujący się pracą z młodzieżą i wolontariuszami.
Prof. Anna Giza-Poleszczuk (Uniwersytet Warszawski) zwróciła uwagę, że współczesne czasy niosą nie tylko akcyjność działań wolontariackich, ale też zjawisko określane w socjologii pojęciem deficytu troski. Jest to postępujące osamotnienie ludzi, poczucie, że jest się nikomu niepotrzebnym. Wolontariat jest fantastyczną ofertą, która może te tendencje przełamać. Kolejną z szans dla wolontariatu zdaniem prof. Gizy-Poleszczuk jest budowanie na tym, co jest w samych wolontariuszach – na potrzebach i pragnieniach. Odradzała stawianie im wyimaginowanych ideałów wolontariatu. Nie powinno się narzucać kierunku działań, tylko na zasadach dialogu i partnerstwa, pomagać ludziom w odkrywaniu swoich własnych pragnień. – Jeśli chcemy zachęcić młodzież do tego typu aktywności, to pomówmy, co ich denerwuje i co oni mogą z tym zrobić – zachęcała, dodając, że ten dialog i partnerstwo są bardzo ważne. Wtedy bowiem wolontariat ma potencjał rozwojowy do budowania nas samych wewnętrznie.
Jadwiga Czartoryska (prezes Fundacji Orange) wskazała na ważną cechę konstytuującej dobrą konotację wolontariatu, jaką jest życzliwość i, co istotne, to, co życzliwość wyzwala – chęć dzielenia się swoimi kompetencjami.
Paweł Łukasiak (prezes Akademii Rozwoju Filantropii w Polsce) zauważył, że jeśli pokaże się dobre przykłady poprzez znane osoby, które naprawdę angażują się bezinteresownie, to wyobrażenie o wolontariacie może przynieść oczekiwane, pozytywne rezultaty.
Dariusz Pietrowski (prezes Stowarzyszenia Centrum Wolontariatu w Warszawie) wskazał, że wolontariat jest formą przeżywania siebie samego, co za tym idzie – mówi o sferze duchowej. Oznacza to, że możemy być skuteczni, gdy internalizujemy problem, kiedy jest on w nas. W konsekwencji, sfera duchowa jest bardzo ważna.
Kamila Czerwińska (manager ds. wolontariatu w Spółce EURO 2012) zachęcała przedstawicieli mediów, by pisać o pomaganiu, o procesach społecznych. Przedstawicieli organizacji pozarządowych zachęcała z kolei do takiego komunikowania o swoich działaniach, by odpowiedzieć na potrzebę mediów, w atrakcyjny sposób.
Marta Żołędowska (Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej) zachęcała, aby o wolontariacie nie pisać wprost, tylko w kontekście, żeby poprzez opis, rekonstrukcję pewnych aktywności zrozumieć, czym jest wolontariat.
Tomasz Bratek (Dyrektor Narodowej Agencji Programu „Młodzież w działaniu”) w kontrze do Pawła Łukasiaka zauważył, że młodzież wyczuje fałsz w postawie celebrytów. Wskazał też na szerszy problem, z którym mierzy się środowisko organizacji pozarządowych. Bratek zadał pytanie, czy wolontariat uczynić elementem obligatoryjnym ścieżki edukacyjnej, tak jak w USA, gdzie każdy musi być wolontariuszem czy inaczej nazwanym społecznikiem. – Osobiście, jestem bardzo przeciwny. I przeciwny byłbym uzasadnianiu tego typu postaw – powiedział, a media poprosił, aby nie pisać o wolontariacie tak, że potencjalnym wolontariuszom coś on może dać (np. punkty do cenzurki).
Norbert Szczepański (Dyrektor Centrum Myśli Jana Pawła II) wyraził zadowolenie z faktu, że w dyskusji poruszono kwestie fundamentów wolontariatu. Podkreśli, że jego zdaniem wolontariat akcyjny powinien być punktem wyjścia, a kolejnym etapem powinna się stawać systematyczna praca, systematyczność. – Poprzez akcyjny wolontariat nie jesteśmy w stanie zaspokoić potrzeby pomocy drugiemu człowiekowi i wejścia w relacje. Systematyczny wolontariat buduje, jest pęczniejącym wolontariatem, rozwija się, daje efekty w postaci kolejnych akcji i włącza kolejne osoby. I zmienia rzeczywistość, bo ta osoba potrzebująca sama zaczyna działać. Akcyjność nam nigdy tego nie da – powiedział i kończąc, dodał, że wyzwaniem dla wolontariatu jest konsekwencja, regularność, na przekór temu, jak działa współczesny świat.
Minister Radosław Mleczko podsumowując spotkanie, zauważył, że wolontariat jest zmianą ról, miejsca, zmianą dekoracji, zmianę marynarki na dres, zmianą otoczenia i zmianą środowiska. Przekroczenie tej granicy jest jego zdaniem jedną z najważniejszych cech wolontariatu. – Trzeba dobrze wybierać właściwy moment. Kiedy się jest bardzo młodym, wolontariat jest jedną z ciekawszych dróg do realizacji marzeń, by przyglądać się tej swojej roli w społeczeństwie i iść do przodu. Kiedy jest się trochę starszym, i tu już mówię z własnego doświadczenia, to wolontariat jest krokiem ku wolności, jakkolwiek by to patetycznie nie zabrzmiało. Wskazał, że jest też szansą spotkania z człowiekiem, który często nic nie wie o tobie: nie wie czy jesteś profesorem, czy robotnikiem? Spotykasz się z nim po prostu, aby zrealizować jakiś cel, żeby z nim porozmawiać albo żeby mu pomóc. Albo żeby wspólnie coś zrealizować. I to jest w wolontariacie absolutnie fantastyczne i do tego państwa zachęcam – zakończył minister.
Zapis wideo dyskusji będzie niedługo dostępny na naszej stronie.
Wolontariat pojawił się w Centrum Myśli Jana Pawła II razem z pojawieniem się Stypendiów m.st. Warszawy im. Jana Pawła II i zajmuje w naszej instytucji ważne miejsce. Zachęcamy młodych ludzi do angażowania się w wolontariat w duchu Jana Pawła II. W ramach projektu „Inkubator Miłosierdzia” stypendyści pomagają osobom starszym, żyjącym często bez nadziei w hospicjum, ciężko chorym. Towarzyszą niepełnosprawnym w spacerach, rozmowach, czytają im na głos. Pomagają dzieciom w domach dziecka, w świetlicach, tym, którzy w różnych ośrodkach czekają na pomoc korepetytora.
Zachęcamy do obejrzenia krótkometrażowego filmu o wolontariuszach Centrum: TUTAJ.
Nie tylko inicjujemy własne projekty, ale także chętnie angażujemy się w różnorodne projekty mające na celu promocję wolontariatu i zaangażowania społecznego. Obecnie Centrum Myśli Jana Pawła II jest partnerem projektu „Kluczowe wartości wolontariatu” zainicjowanego przez Fundację Dobra Sieć, finansowanego przez Komisję Europejską. Na projekt składają się m.in. badania różnych form wolontariatu, ogólnopolska kampania informująca o wartościach i postawach wolontariatu w Polsce, europejski konkurs na różne formy e-wolontariatu w sieci. Przed stacją Metro Centrum można obejrzeć także wystawę zdjęć „To jest wolontariat”. Wystawa potrwa do 27 września 2011 r.
Więcej informacji o projekcie: www.tojestwolonariat.pl
