Logo Centrum Myśli Jana Pawła II

Arianie

Spektakl

Spektakl w różnych kontekstach – lokalnym, historycznym i współczesnym – przygląda się fenomenowi jednego z najbardziej fascynujących ruchów religijnych, intelektualnych i społecznych, jakie działały na naszych ziemiach: wspólnocie Braci Polskich, zwanych przez oponentów arianami.

Funkcjonujący w XVI i XVII wieku Bracia Polscy wysuwali przełomowe jak na swoje czasy postulaty: pragnęli znieść społeczne podziały, wprowadzić pełnię religijnej tolerancji, równość płci, powszechny dostęp do edukacji i pacyfizm. Arianizm mógł rozwinąć się w Rzeczypospolitej dzięki edyktom zapewniającym niespotykaną w innych krajach ówczesnej Europy wolność religijną – zaś jego przedstawiciele słynęli z doskonałego wykształcenia i szerokich horyzontów intelektualnych. Jednak rozwój arianizmu został szybko i brutalnie przerwany przez wzbierające prześladowanie ruchów protestanckich. Ostateczny kres jego rozwojowi położyło oskarżenie Braci Polskich o sprzyjanie szwedzkiemu królowi w wojnie przeciwko Rzeczypospolitej i oficjalne zakazanie funkcjonowania ruchu.

Przedstawienie stawia pytanie o możliwość istnienia ariańskiego zboru dziś – radykalnej wspólnoty etycznej, która własne przekonania łączy z poszanowaniem dla pluralizmu.

Stwarza też okazję do zmierzenia się z problematyką indywidualnej wiary w zderzeniu z instytucjonalną religijnością, podnosząc kwestię wizji chrześcijaństwa radykalnie odmiennej od tej, która obecnie dominuje w Polsce. Czy możliwy jest inny sposób myślenia o naszym kraju, o wspólnocie, o debacie publicznej, o wierze i religii? Czy ariańska utopia, gdyby uniknęła prześladowań, zdołałaby przetrwać, zmieniając Rzeczpospolitą w najbardziej postępowy i rozwinięty kraj Europy?

Klikając „Zgadzam się” udzielasz zgody na przetwarzanie Twoich danych osobowych dotyczących Twojej aktywności na naszej witrynie w celach analitycznych, zapewnienia prawidłowego działania funkcjonalności z serwisów społecznościowych oraz serwerów treści. Szczegółowy opis celów i zakresu przetwarzanych danych znajdziesz tutaj.