31 grudnia 2020 roku, po ciężkiej chorobie, zmarł o. Maciej Zięba OP – dominikanin, filozof, teolog i publicysta. Był członkiem Rady Naukowej Instytutu Badań Naukowych Centrum Myśli Jana Pawła II oraz jednym z najwybitniejszych znawców i popularyzatorów nauki społecznej Jana Pawła II.
Ojciec Maciej Zięba OP urodził się 6 września 1954 roku we Wrocławiu. Ukończył Wydział Matematyki, Fizyki i Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego, gdzie w 1978 roku uzyskał tytuł magistra na kierunku fizyka. W latach 1978–1981 był pracownikiem naukowym w Instytucie Meteorologii i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu.
Związany był działalnością opozycji demokratycznej od 1973 roku. W latach 70. był działaczem, członkiem zarządu, a od 1978 roku również wiceprezesem Klubu Inteligencji Katolickiej we Wrocławiu. Od sierpnia 1980 roku był ekspertem regionu Dolny Śląsk NSZZ „Solidarność”, przewodniczącym Komitetu Zakładowego IMGW we Wrocławiu oraz doradcą Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego (następnie Założycielskiego) NSZZ „Solidarność” we Wrocławiu. Był współtwórcą i pierwszym redaktorem naczelnym biuletynu „Solidarność Dolnośląska”, a także dziennikarzem „Tygodnika Solidarność”. W latach 1981–1988 działał w podziemnej „Solidarności”. Za działalność w opozycji demokratycznej został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Wolności i Solidarności oraz Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości.
W sierpniu 1981 roku Maciej Zięba wstąpił do zakonu dominikanów, śluby wieczyste złożył 21 września 1986 roku, a święcenia kapłańskie przyjął 9 maja 1987 roku. W 1988 roku uzyskał licencjat z teologii na Wydziale Teologicznym Papieskiej Akademii Teologicznej. Od 1990 roku był wykładowcą należącego do Papieskiej Akademii Teologicznej Kolegium Filozoficzno-Teologicznego OO. Dominikanów. W latach 1991–1996 wykładał na Wydziale Prawa Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. W 1997 roku uzyskał stopień naukowy doktora na Wydziale Filozofii Papieskiej Akademii Teologicznej.
Pełnił liczne funkcje w Kościele, m.in. w latach 1998–2006 stał na czele polskiej prowincji dominikanów. W 1999 roku z nominacji Jana Pawła II został członkiem Synodu Biskupów Europy, a w 2001 roku członkiem Rady Społecznej Episkopatu Polski. W 2003 roku Jan Paweł II mianował go konsultorem Papieskiej Rady Iustitia et Pax.
W roku 1995 założył i został dyrektorem Instytutu Tertio Millennio w Krakowie. Był inicjatorem, a w latach 2007–2010 dyrektorem Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku.
Autor licznych publikacji, między innymi: „Kłopot za kłopotem. Katolik w dryfującej Europie”, „Nieznane, niepewne, niebezpieczne? Szkic o Europie czy Papieska ekonomia. Kościół–rynek–demokracja”. Tuż przed śmiercią Ojca Zięby nakładem wydawnictwa „W Drodze” ukazała się książka „Pontyfikat na czasy zamętu. Jan Paweł II wobec wyzwań Kościoła i świata” pod patronatem Centrum Myśli Jana Pawła II.
Jako bliski przyjaciel i duchowy spadkobierca Jana Pawła II przez całe kapłańskie życie mądrze popularyzował i rozwijał jego spuściznę i idee społecznej nauki Kościoła.
„O. Maciej Zięba podejmował w swoim nauczaniu tematy kluczowe i aktualne dla Kościoła, Polski, ale także Europy. Był doskonałym obserwatorem życia społecznego, dzięki czemu potrafił bez oceny postaw osób wskazać kierunki koniecznych zmian, także w obszarze życia politycznego, ponieważ rozumiał swoją misję jako służbę prawdzie, niezależnie od konsekwencji. Jego doświadczenie kapłańskie, duszpasterskie i solidarnościowe, ale także filozoficzne wykształcenie ukształtowało w nim postawę człowieka otwartego na innych, oddanego sprawom, które były dla niego ważne. Wiemy, że mimo ciężkiej choroby do ostatnich dni życia pozostał aktywny publicystycznie, a jego wypowiedzi dotyczyły jednego: „bronię prawdy”, jak mówił. Dla Centrum Myśli Jana Pawła II niezwykle inspirujące były jego wypowiedzi konferencyjne, publicystyczne i teksty naukowe, poprzez które aktualizował nauczanie papieża Polaka w kontekście podmiotowości wspólnoty i społeczeństwa obywatelskiego. Tak rzadko spotykana dzisiaj postawa poczucia odpowiedzialności za innych sama w sobie jest świadectwem niezwykłości osobowości o. Macieja Zięby” – mówi Dominika Żukowska-Gardzińska, kierownik Instytutu Badań Naukowych Centrum Myśli Jana Pawła II.
Zapraszamy do zapoznania się z materiałami video dostępnymi na kanale YouTube Centrum Myśli Jana Pawła II z wydarzeń, w których brał udział o. Maciej Zięba OP.
Fot. ekai.pl/Paweł Żulewski
