Spektakl „Gusła” powstał na podstawie II i fragmentów IV części „Dziadów” Adama Mickiewicza. Światowej sławy reżyser Grzegorz Bral, twórca Teatru Pieśń Kozła we Wrocławiu, przełożył romantyczne arcydzieło klasyki polskiej na przejmujący, głęboko emocjonalny język teatru. „Gusła”, wyrosłe z rytuału ku czci zmarłych, dotykają tematu nie tylko żałoby i straty bliskiego człowieka, ale i ówczesnego kraju, wielkich ideałów. W pełni muzyczny spektakl z niebywałymi kostiumami Adama Łuckiego ściska za gardło.
Grzegorz Bral podjął się wystawienia nowatorskiego dramatu muzycznego, odwołującego się ponadto do historii i polityki. Postacie-symbole są bowiem odbiciem sytuacji naszego kraju w erze rozbiorów – obrzęd pogrzebowy staje się, jak wyjaśnia sam Bral: „liturgią upadku i śmierci Polski oraz niebywałej tęsknoty”.
Spektakl jest sceniczną odsłoną widowiska, które latem 2023 zespół prezentował w wersji plenerowej na prestiżowym Fringe Festival w Edynburgu i został wyróżniony Lustrum Award.
Recenzje
Twórca Teatru Pieśni Kozła Grzegorz Bral wraz z zespołem Lubuskiego Teatru w Zielonej Górze stworzył spektakl plasujący się na pograniczu teatru i rekonstrukcji obrzędu. To nie tyle intelektualna refleksja nad tym, jak „Dziady” rezonują na dzisiejsze czasy, co wizualnie imponująca i emocjonująca podróż do pradawnych czasów ~ Magda Mielke, „Powrót do źródeł”, Teatr dla wszystkich
Zielonogórski spektakl jest zwarty, dynamiczny, to rzec można szalona msza guślarska, świetnie wyrecytowana, wyśpiewana, wykrzyczana, wytańczona, wygestykulowana, wytupana i wyklaskana przez zespół aktorski, który nie gra tu po prostu „Dziadów”, a nimi się staje, spajając się z tekstem i formą, z nieskrywaną zresztą satysfakcją i entuzjazmem. (…) Grzegorz Bral w mistrzowski sposób przerzuca intrygujący pomost między przeszłością a teraźniejszością, za pomocą tyleż subtelnej co dobitnej metafory, doskonale uzasadniającej tytuł adaptacji, kiedy po wielekroć wypowiedziane, najmroczniejsze słowo wspominanego już refrenu, zwolna cichnie i staje się ciałem za sprawą ostatniego scenicznego tchnienia Guślarza, pogrążającego wszystko w dusznym mroku ~ Tomasz Mlącki, „Dziady. Reinkarnacja”, Dziennik Teatralny Warszawa
Magia, mrok, fascynujące połączenie dzikiego tańca i śpiewu, które stwarzają całą atmosferę odprawianych guseł. Uczucie bycia ich częścią, choćby jako widz, jest nie do opisania. Tego po prostu trzeba doświadczyć na własnej skórze ~ Agata Kostrzewska, „Ciemno!”, Dziennik Teatralny Zielona Góra
Grzegorz Bral zrealizował wszystko, co chciałby zobaczyć Mickiewicz w teatrze, a czego nie mógł ujrzeć – metafizyczność, istoty nierealne, prawdę ukrytą w wierze. (…) Silny przekaz, wspaniałe aktorstwo, niezapomniana muzyka i przepiękne stroje sprawiają, że spektakl jest aktualny, wyrazisty i wzruszający ~ Zofia Ścigaj, „Turpistyczne wizje i walka o indywidualizm”, Dziennik Teatralny Zielona Góra
Ta produkcja (…) z pewnością jest najświeższym, najbogatszym i najbardziej oszałamiającym spektaklem teatru Fringe, jaki Szkocja widziała w 2023 roku ~ Graeme Strachan, britishtheatreguide.info
Twórcy
- Reżyseria i choreografia: Grzegorz Bral
- Kostiumy: Adam Łucki
- Muzyka: Maciej Rychły
- Pianino: Daniel Grupa
- Skrzypce: Kosma Müller / Katarzyna Płaczek-Kaszyńska
- Światła: Piotr Pawlik
- Charakteryzacja: Maria Kaczmarowska
- Asystent reżysera: Katarzyna Kawalec
- Inspicjent: Agata Gargulińska
Premiera: 15.01.2022
Czas trwania: 60 min (bez przerwy)
14+
Występują
- Guślarz – Aleksander Podolak
- Sowa, Starzec – Elżbieta Donimirska
- Aniołek – Katarzyna Kawalec
- Widmo Pana – Radosław Walenda
- Dziewczyna, Pasterka – Romana Filipowska
- Widmo-Upiór – Paweł Wydrzyński
- Kruk – Joanna Koc
- Pustelnik – Daniel Zawada
- Upiór – James Malcolm
Grzegorz Bral – reżyser teatralny, który opracował własną metodę pracy nazwaną Aktorską Metodę Brala. Prezes Stowarzyszenia Kultury Teatralnej Pieśń Kozła, współzałożyciel i dyrektor artystyczny Teatru Pieśń Kozła, dyrektor artystyczny Brave Festival – Przeciw wpędzeniom z kultury, Brave Kids i Brave Together; dyrektor projektu „Zasadźmy sobie las”, prezes Fundacji Bral. Od lat 90. działa na rzecz organizacji charytatywnej ROKPA International. W 2013 roku powołał własną szkołę teatralną w Londynie – Bral School of Acting.
Studiował literaturę, psychologię i wiedzę o teatrze. Od 1987 do 1992 współpracował z Akademią Praktyk Teatralnych Gardzienice. W latach 2010-2012 był dyrektorem artystycznym Teatru Studio w Warszawie.
Bral został wielokrotnie nagrodzony za wybitne osiągnięcia artystyczne. Na liście odznaczeń i nagród są między innymi Zasłużony dla Kultury Narodowej, Scotsman Fringe First 2004 oraz Herald Angel 2004 (za przedstawienie „Kroniki – obyczaj lamentacyjny”). W 2009 jego teatr był nominowany do Europejskiej Nagrody Teatralnej w kategorii Nowe Rzeczywistości Teatralne. Podczas Fringe Festival 2012 w Edynburgu, przedstawienie „Pieśni Leara” w reżyserii Brala zostało nagrodzone Fringe First, to najstarsza i najbardziej prestiżowa nagroda festiwalu. Nagroda ta wręczana jest co roku najbardziej innowacyjnym projektom festiwalu przez gazetę „The Scotsman”. Ponadto „Pieśni Leara” dostało nagrodę Herald Archangel oraz nagrodę specjalną w ramach Musical Theatre Matters Awards podczas tej samej edycji festiwalu. Przedstawienie zajęło pierwsze miejsce w ranking przygotowanym przez „The List” spośród wszystkich spektakli teatralnych zaprezentowanych w Edynburgu. Przedstawienia zostało również nominowane do Total Theatre Award.
Działalność edukacyjna jest również bardzo ważnym aspektem działalności zawodowej Brala. Wraz z zespołem Teatru Pieśń Kozła, stworzył unikatową metodę szkolenia aktorskiego, zwaną Aktorską Metodą Brala. Technika ta zainspirowała wielu artystów. Jego działalność edukacyjna oraz coroczne warsztaty przyciągają aktorów i reżyserów z całego świata. W Wielkiej Brytanii, siedem z piętnastu szkół teatralnych zawierało elementy Aktorskiej Metody Koordynacji w swoich programach. Bral ma na swoim koncie organizację wielu warsztatów na całym świecie. Do 2012 roku uczył technikę dramy w ramach programu studiów magisterskich aktorskich prowadzonego przez Teatr Pieśń Kozła we współpracy z Manchester Metropolitan University. Od 2013 roku działalność edukacyjna prowadzona jest we współpracy z Bral School of Acting w Londynie.