„Poprzez ostatnie lata i dziesięciolecia społeczeństwo zmagało się o swą suwerenną podmiotowość. Od niedawna walka ta zdaje się być zakończona. I oto wszyscy czujemy, po długim okresie podmiotowości ograniczonej poprzez system totalitarny, że ta suwerenna podmiotowość jest nie tylko osiągnięciem, ale jest także nowym wyzwaniem. Wyzwaniem do określenia siebie, do urzeczywistnienia siebie, do bycia sobą. Jako człowiek – osoba i jako naród – wspólnota.”
Jan Paweł II, homilia w czasie Mszy św. beatyfikacyjnej o. Rafała Chylińskiego, Warszawa 1991
Idea konkursu na dramat zrodziła się z przekonania o potrzebie podjęcia myśli Jana Pawła II także w sferze działań artystycznych. Poznanie, zgłębienie, popularyzacja i wreszcie twórcze rozwinięcie tej spuścizny to główne cele działalności Centrum Myśli Jana Pawła II. Dramat, łączący dwie ważne dziedziny kultury: literatury i teatru, i dziś rości sobie ambicje nie tylko do opisywania rzeczywistości, ale i do jej diagnozowania czy oceniania. Także do wyszukiwania nierozwiązywalnych sprzeczności, paradoksów, tragicznych węzłów ludzkiej egzystencji.
Życie i działalność Papieża-Polaka miały bezpośredni wpływ na dzieje świata, Europy i Polski, a także na losy pojedynczych ludzi. Jesteśmy szczególnie ciekawi, jak ludzie kultury patrzą na samą postać Jana Pawła II, na stosunek Polaków do jego nauczania, czy dostrzegają zmiany społeczne, mentalne, obyczajowe, religijne i kulturowe, jakie dokonały się za sprawą jego pontyfikatu. Stąd nasza chęć sprowokowania ludzi pióra do refleksji nad życiem, myślą i działalnością Jana Pawła II.
Od portretu postaci ciekawsza będzie dla nas szeroka panorama społeczna, ciekawsze będą obserwacje natury historycznej, społecznej, obyczajowej i mentalnej niż typowa hagiografia. Oczekujemy pogłębionej refleksji na temat możliwego wpływu Papieża-Polaka na codzienne życie Polaków, ich postawę obywatelską, rodzinną i osobistą.
A może ten wpływ bywa przeceniany, może jest powierzchowny, może sięga głębiej niż może to uchwycić kilkuletnia obserwacja? W każdym razie mamy do czynienia z pewnym fenomenem społecznym, socjologicznym i religijnym, który wręcz domaga się, by stać się wielkim tematem literatury i teatru.
Temat konkursu i jego problematyka nie powinna też przesłonić myślenia o strukturze i języku dramatu. Ciekawa i wartka akcja, sprawnie napisane dialogi, oryginalna anegdota to dopiero punkt wyjścia. Celem jest nowatorska budowa tekstu, ciekawa i oryginalna polszczyzna, bliższa współczesnej poezji niż potocznemu językowi. Słowem: eksperyment – tak, ale językowy, prowokacja- tak, ale w odniesieniu do tradycyjnej struktury dramatu.
Równocześnie pragniemy poddać praktycznej próbie dyskusję na temat kondycji współczesnego teatru (i współczesnej literatury) w Polsce. Po okresie narzekań na brak przejawów istnienia nowoczesnej dramaturgii w języku polskim ujawniła się ogromna ilość nowych tekstów scenicznych. Także dyrektorzy teatrów coraz odważniej wprowadzają na afisze dramaty polskich pisarzy. Dziwić może jedynie brak w tych tekstach szerszej perspektywy spojrzenia na fenomen ludzkiego życia niż jednostkowa, prywatna, często patologiczna i wykrzywiona wizja człowieka. Ta perspektywa, która obok prywatnego, intymnego życia człowieka, obejmuje także jego relacje z innymi ludźmi, stosunek do natury, do Boga (bogów), do podstawowych wymiarów życia (jak praca, cierpienie, miłość, twórczość), towarzyszy całej myśli Jana Pawła II. To chyba dobry moment na zweryfikowanie jakości tego zjawiska.
Punktem wyjścia do napisania tekstu powinna być rzetelna refleksja nad dorobkiem Jana Pawła II. Polecamy na wstępie lekturę Jego Listu do Artystów. Przygotowaliśmy wybór tekstów najtrafniej przybliżających, naszym zdaniem, szeroki kontekst pontyfikatu Jana Pawła II. Zestaw ten będzie sukcesywnie powiększany o kolejne pozycje, zachęcamy do regularnego odwiedzania naszej strony.
